Błogosławiony Honorat zachęcał należących do Straży Serca Maryi do częstego przystępowania do Komunii świętej, a jeśli jest to niemożliwe, to do praktykowania „Komunii duchowej”. W jego czasach przystępowanie do codziennej Komunii nie było czymś oczywistym, a papieskie dekrety o częstym i codziennym przystępowaniu do Komunii świętej były prawdziwą duchową rewolucją tamtej epoki.
Duchowa Komunia była praktyką mającą pomóc ludziom w budowaniu więzi z Chrystusem i z tajemnicą Eucharystii. Polega ona na podtrzymywaniu w sobie pragnienia przyjęcia Komunii sakramentalnej oraz wzbudzenie większej miłości do Boga. Komunią duchową jest każda czynność, która ma podtrzymać pamięć o Chrystusie, i która jest zjednoczeniem z Nim poprzez wiarę i miłość. Ta ukształtowana w średniowieczu praktyka pobożnościowa wyrażała się na wiele sposobów. Mogło to być na przykład pobożne uczestnictwo we Mszy św., wpatrywanie się w Hostię, manifestowanie wiary w rzeczywistą obecność Chrystusa w Eucharystii czy rozważanie Męki i Śmierci Zbawiciela. Najważniejszym elementem Komunii duchowej stało się jednak pragnienie Najświętszego Sakramentu, czyli „komunia z pragnienia”, dokonywana z miłości do Boga. Podkreślano, że Komunia duchowa, choć nie równa się Komunii sakramentalnej, to również przynosi pewne owoce, takie jak: utwierdzanie więzi z Chrystusem, przygotowanie się do Komunii sakramentalnej, pogłębiona refleksja i skupienie, okazywanie miłości, pomoc w trudach codziennego życia, w cierpieniu, w walce z pokusami. Jej zaletą jest to, że może być ponawiana w każdej chwili i w dowolnej ilości. Widzimy zatem, że jest to wyjątkowy rodzaj modlitwy – zaproszenie Chrystusa do Swego serca i życia, wejście w czuwanie i trwanie w obecności Boga. Jest to również kształtowanie własnej duchowości w łączności z tajemnicą Eucharystii oraz wokół idei komunii jako uczestnictwa w życiu Trójcy Świętej, która kształtuje Kościół od samego początku.
Sam termin „Komunia” (łac. Communio) od starożytności chrześcijańskiej oznaczał wspólnotę Kościoła, a dokładniej wspólnotę z Bogiem i innymi chrześcijanami, która podtrzymywana jest wspólnym uczestnictwem w Słowie, Eucharystii i sakramentach. Komunia to współdziałanie i obdarowywanie siebie nawzajem w wymiarze duchowym i materialnym. Najdoskonalsza Komunia istnieje pomiędzy Osobami Trójcy Świętej. Doświadczają jej też wszyscy zbawieni trwający we wspólnocie życia i miłości z Trójcą, z aniołami i świętymi.
Komunia dotyczy również natury Kościoła jako wspólnoty ludzi z Bogiem i jest sakramentem zjednoczenia ludzi z Nim. Termin „Komunia” wskazuje ponadto na zjednoczenie wierzących z Trójcą Świętą poprzez przyjęcie Chrystusa w Eucharystii, a także na modlitwę, która jest trwaniem chrześcijanina w jedności z Bogiem. Sobór Watykański II oparł swoją wizję Kościoła jako Communio na trzech obrazach: Kościół jako Ciało Mistyczne, jako Lud Boży oraz jako Sakrament. Wskazywał tym samym na komunijny charakter Kościoła. Kościół jest Komunią, ponieważ jest Ludem Bożym wszczepionym w Chrystusa i pozostaje w żywej relacji z Nim. Tym, co w Kościele najwyraźniej pokazuje tę jedność i wspólnotę, jest Eucharystia oraz życie braterskie. Dla chrześcijanina niezwykle ważną powinna być idea „bycia w komunii z…” (z Bogiem, z Chrystusem, z braćmi etc.). Chrześcijanin wchodzi w tę wspólnotę/komunię z Chrystusem i buduje ją dzięki Eucharystii. Dlatego w życiu duchowym ważna jest Komunia sakramentalna, jak również Komunia duchowa – obie pomagają trwać w życiodajnej więzi z Bogiem, który pragnie dawać się człowiekowi.
Na przestrzeni dziejów papieże i święci zachęcali, aby chrześcijanie, zwłaszcza gdy trudno im przyjąć eucharystyczny pokarm jako sakrament, przyjmowali go przynajmniej pragnieniem. W ten sposób Komunia duchowa będzie pokarmem dla pragnących, chlebem ducha dla głodujących oraz doświadczeniem bliskości Chrystusa eucharystycznego. Dzięki temu wierzący będący w stanie łaski uświęcającej może napełnić się Duchem Świętym, zjednoczyć z Chrystusem i przygotować do przyjęcia Komunii sakramentalnej.
Komunia duchowa to łączenie się z Chrystusem myślą i sercem. To modlitwa, podczas której w dowolnych słowach wyznajemy wiarę w obecność Chrystusa w tajemnicy Eucharystii, zapewniamy o naszej miłości, żałujemy za grzechy i zapraszamy Go do naszego serca i życia. Powinna to być modlitwa pełna synowskiej ufności i zawierzenia. Modlitwa ucząca życia tajemnicą Communio.
br. Łukasz Woźniak OFMCap
